Mag ik mijn vakantie verzetten? Is thuisquarantaine verlof of verzuim, en mag mijn werkgever me verplichten tot verlofopname of niet? Grote kans dat je als HR-manager of personeelsadviseur in dit coronatijdperk de nodige vragen rondom verlof op je afgevuurd krijgt. Zeker nu we van het kabinet groen licht gekregen hebben voor een zomervakantie binnen Europa, zullen de vragen binnenstromen. Om je te helpen, hebben we de meest gestelde vragen - inclusief antwoorden - voor je verzameld. Doe er je voordeel mee!
1. Wat doe ik als medewerkers massaal verlof willen opnemen deze zomer?
In principe mag een medewerker verlof opnemen op een moment dat hij of zij dat wil. Echter… jullie bedrijfsvoering mag er niet door in gevaar komen! Staan de werknemers met bosjes aan je bureau en kun je beargumenteren dat er sprake is van ‘gewichtige redenen’ of een ‘zwaarwegend belang’? Dan mag je de verlofaanvraag weigeren.
2. Mogen we als werkgever verlof opleggen als we minder werk hebben?
Nee. Je mag werknemers wel vrágen vakantiedagen of overuren op te nemen als er door de coronacrisis minder of geen werk is, ze ertoe verplichten mag niet. Wat natuurlijk wel mag, is een creatief voorstel doen waar zowel medewerker als werkgever baat bij heeft. Best kans dat de medewerker snapt dat het bedrijf nu in bijzondere omstandigheden verkeert en mee wil denken. Misschien wil hij bijvoorbeeld wel vrij nemen als verlofdagen maar 6 in plaats van 8 uur kosten?
3. Iemands vakantie gaat niet door en nu wil hij alsnog komen werken. Mag hij zijn geplande opname terugdraaien of mogen we weigeren?
Ja, je mag dit weigeren. Het eenzijdig intrekken van verlof door de werknemer is namelijk niet toegestaan. Als iemand vakantiedagen heeft opgenomen en dit wil terugdraaien, heeft hij hiervoor toestemming van zijn werkgever nodig.
4. Thuisquarantaine, is dat ziekte of verlof?
Aangezien de quarantainemaatregel wordt opgelegd, komt hij niet voor eigen rekening van de werknemer. Je moet het loon gewoon doorbetalen, ook al is er geen sprake van ziekte en keert de verzuimverzekering niets uit. Ons advies? Kijk wat de mogelijkheden zijn voor thuiswerken.
Voor de twee weken verplichte thuisquarantaine nadat iemand terugkeert van een vakantie of familiebezoek in een land met ‘code oranje’, ligt het anders. Omdat de medewerker van tevoren weet waar hij voor kiest, is het hier niet logisch dat de extra niet gewerkte dagen door de werkgever opgehoest worden. Onbetaald verlof is hier een optie.
5. Een medewerker valt in een risicogroep en wil langer thuis blijven dan nodig. Wat nu?
Als de werknemer niet kan thuiswerken, je hebt gezorgd voor een veilige, coronaproof werkplek én je alle adviezen van het RIVM opvolgt, voldoe je als werkgever aan je plicht. Wil de werknemer na een gesprek hierover - waarin je je begrip voor zijn zorg uit - nog altijd niet naar de zaak komen? Dan valt dit onder de noemer werkweigering en kun je de loondoorbetaling stopzetten.
6. Opvang van een kind dat niet naar school of opvang kan. Wat voor soort verlof is dit?
Dit is een lastige kwestie, aangezien onze wetgeving niet berekend is op een crisis als deze. Formeel is calamiteitenverlof alleen bedoeld voor de eerste paar uur, bijvoorbeeld om opvang te regelen. Van zorgverlof is sprake als de werknemer moet zorgen voor een ziek kind. Blijven over: opname van overuren, vakantie-uren, onbetaald verlof of een tijdelijke verlaging van de arbeidsduur. We adviseren je voor maatwerk te gaan en afspraken te maken over onder andere flexibele werktijden of een 50-50 verdeling van loondoorbetaling en verlofopname. Geven en nemen, dat idee.
7. Iemand wil zijn vakantiedagen laten uitbetalen. Moeten we hiermee instemmen?
Wettelijke vakantiedagen moeten opgenomen worden, uitbetalen mag niet. Bovenwettelijke vakantiedagen die iemand niet heeft opgenomen, mag je wel uitbetalen als de medewerker erom vraagt.
8. Hoe lang moet een werknemer klachtenvrij zijn voordat hij terugkeert naar zijn werkplek?
Voor de werknemer die ziek is geweest en weer volledig is hersteld, geldt dat hij weer aan het werk kan wanneer hij (en al zijn huisgenoten) 24 uur klachtenvrij zijn. Is er daadwerkelijk COVID-19 vastgesteld met een coronatest? Dan moet de werknemer minimaal 48 uur klachtenvrij zijn plús er moeten bij voorkeur veertien dagen verstreken zijn vanaf de eerste ziektedag. Vraag bij twijfel de bedrijfsarts om advies.
Q&A verlof- en verzuimmodule NMBRS
Verlof en verzuim zijn onderwerpen die het hele jaar door leven onder onze lezers, zo blijkt uit vragen die we regelmatig van onze lezers krijgen. Wil je weten welke vragen je collega HR-professionals zoal stellen over onze verlof- en verzuimmodule? Kijk hier onze interactieve homeschool over verlof en verzuim terug en ontdek onder andere:
- hoe het precies gaat met automatisch verlof toekennen en berekenen bij indienst- en uitdiensttreding;
- hoe je collectief vastgestelde vrije dagen in één keer inschiet voor alle medewerkers;
- hoe het kan dat twee medewerkers met hetzelfde percentage dienstverband een ander beginsaldo voor verlof hebben.
Vragen staat vrij
Heb je na het lezen van dit artikel nog een onbeantwoorde vraag? Neem dan gerust contact op met onze support afdeling. Onze verzuimexperts Mark Aalten en Menno Geurts zitten voor jullie klaar.
Op naar een gezonde zomer!
