Zo voorkom je verrassingen (en boetes)
Als je als accountant of salarisadministrateur denkt: “De Wet DBA… is dat niet iets van een paar jaar geleden?” dan heb je gelijk. Maar 2025 en 2026 brengt wél een flinke nieuwe realiteit: het handhavingsmoratorium is voorbij, modelovereenkomsten worden uitgefaseerd en de Belastingdienst werkt met een vernieuwd beslis- en afwegingskader voor de beoordeling arbeidsrelatie.
Kortom: het wordt weer menens.
Wat bedoelen we met ‘beoordeling arbeidsrelatie’?
De beoordeling arbeidsrelatie draait om één grote vraag: is iemand echt zzp’er, of werkt hij eigenlijk in loondienst?
De Belastingdienst kijkt daarbij naar 3 hoofdcriteria uit de wet:
- Loon
- Persoonlijke arbeid
- Gezagsverhouding
Maar alleen die drie woorden invullen is véél te simpel geworden. Daarom is er sinds het Deliveroo-arrest een uitgebreid holistisch beslis- en afwegingskader. Holistisch? ja echt. Maar wees gerust: het is minder zweverig dan het klinkt.
Volgens dit kader bekijkt de Belastingdienst alle relevante feiten en omstandigheden samen. Geen enkel detail staat op zichzelf.
De negen gezichtspunten: het nieuwe gereedschap
In 2025 werkt de Belastingdienst met negen gezichtspunten uit het Deliveroo-arrest. Een soort checklist, maar dan eentje waar vragen op staan die je klanten níet willen beantwoorden tijdens een vrijdagmiddagborrel.
De belangrijkste 4 gezichtspunten zijn o.a.:
- Aard en duur van de werkzaamheden: hoe simpeler en langduriger, hoe eerder loondienst.
- Wie bepaalt werktijden, locatie en werkwijze? Hoe minder vrijheid, hoe eerder loondienst
- Inbedding in de organisatie: Doet de opdrachtnemer hetzelfde als je gewone personeel? Maakt hij gebruik van jullie systemen, vergadert hij gezellig mee, schuift hij aan bij personeelsuitjes? Dan is het vermoedelijk… loondienst.
- Persoonlijke arbeid: Mag iemand zich zomaar laten vervangen? Na Deliveroo is dat minder doorslaggevend dan vroeger.
De andere 5 gezichtspunten kun je teruglezen in het wetboek loonheffingen.
Alle feiten bij elkaar vormen de beoordeling. Niet één vinkje, maar het hele verhaal.
Wet DBA: wat verandert er in 2025?
Je kunt de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) eigenlijk zien als de wet die het speelveld bepaalt. In 2025 is die nog steeds niet vervangen door nieuwe wetgeving, maar er verandert wél cruciaal beleid:
1. Modelovereenkomsten worden niet meer beoordeeld of verlengd
- Sinds 6 september 2024 beoordeelt de Belastingdienst geen nieuwe modellen meer.
- Bestaande modellen blijven t/m 2029 geldig, als ze op 6 september 2024 nog geldig waren.
2. Handhaving komt terug
Vanaf 1 januari 2025 is het handhavingsmoratorium voorbij.
Er is een jaar ‘zachte landing’, maar onjuist beoordelen van arbeidsrelaties kan weer leiden tot correcties en vanaf 2026 ook boetes.
3. Webmodule blijft een hulpmiddel, geen besluit
De webmodule Beoordeling Arbeidsrelatie blijft bestaan, maar geeft alleen een indicatie, geen juridische zekerheid.
Wat betekent dit voor accountants en salarisadministrateurs?
1. Je moet pro-actiever gaan toetsen
Niet meer hopen dat een opdrachtnemer “vast wel echt ondernemer is”. Je moet aantoonbaar checken hoe de samenwerking eruitziet.
2. Documenteer wat je ziet
Want ja: de Belastingdienst kijkt vooral naar de feitelijke uitvoering. Niet naar wat er in het contract staat.
3. Adviseer klanten om risico’s te verkleinen
Bijvoorbeeld door:
- rollen scherper te definiëren
- inbedding te beperken
- commerciële risico’s en ondernemersgedrag inzichtelijk te maken
- werken met duidelijke deliverables (resultaatverplichting i.p.v. inspanningsverplichting)
4. Leg uit dat “we doen het al jaren zo” geen argument meer is
2025 is het jaar waarin de Belastingdienst zegt: “Leuk, maar hoe doen jullie het nú?”
Wat kun je nú al doen?
- Gebruik het vernieuwde beslis- en afwegingskader als startpunt.
- Loop per zzp-constructie de negen gezichtspunten door.
- Check of de werkzaamheden onderdeel zijn van de kern van de organisatie.
- Houd rekening met het einde van het moratorium.
En misschien de belangrijkste: blijf in gesprek met je klanten. Veel ondernemers zijn bezig met groei, klanten, productontwikkeling, niet met de vraag of een zzp’er zich wel of niet mag laten vervangen. Jij ziet de risico’s eerder dan zij.
De beoordeling arbeidsrelatie wordt in 2025 en 2026 weer een belangrijk onderdeel van je dagelijkse werk. En hoewel de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) nog steeds niet is vervangen, is de praktijk via het besliskader en de handhaving wél strenger geworden.
Maar met een beetje structuur, valt het reuze mee. En wie het beslis- en afwegingskader eenmaal onder de knie heeft, kan klanten veel rust, duidelijkheid en risicovermindering bieden.
